19 Ιαν 2011

Ακόμα ένα γράμμα από μακριά


 (Hogarth's Gin Lane)

  ΤΑ ΤΖΙΝ
 «Κατά την μουσουλμανική παράδοση, ο Αλλάχ δημιούργησε τρία διαφορετικά είδη έλλογων όντων: τους Αγγέλους, που είναι πλασμένοι από φως∙ τα Τζιν (Τζίνι στον ενικό), που είναι πλασμένα από φωτιά∙ και τους Ανθρώπους που είναι πλασμένοι από χώμα. Τα Τζιν δημιουργήθηκαν από μαύρη άκαπνη φωτιά και δημιουργήθηκαν κάτι χιλιάδες χρόνια πριν από τον Αδάμ …Ο κοσμογράφος Αλ-Καζουίνι λέει ότι «τα Τζιν είναι αέρινα ζώα, με διάφανα σώματα, που μπορούν να παίρνουν διάφορες μορφές». Στην αρχή μπορούν να εμφανιστούν ως σύννεφα ή ως θεόρατοι απέραντοι στύλοι∙ όταν συρρικνωθούν, τότε γίνονται ορατά ίσως με την μορφή ανθρώπου, τσακαλιού, λύκου, λιονταριού, σκορπιού ή φιδιού…Λέγεται ακόμα ότι γίνονται αόρατα όποτε το θελήσουν, «με μια αστραπιαία συστολή ή διαστολή των μορίων που τα συνθέτουν», οπότε κι εξαφανίζονται πετώντας ή τρυπώνοντας στο χώμα ή περνώντας μέσα από ένα συμπαγή τοίχο. Συχνά τα Τζιν φτάνουν ως τους χαμηλότερους ουρανούς, όπου κρυφακούν τις συζητήσεις των αγγέλων για τα μελλούμενα. Αυτό τους επιτρέπει να επικουρούν τους μάγους τους οιωνοσκόπους… Οι Αιγύπτιοι λένε ότι οι στρόβιλοι άμμου, που σηκώνονται στην έρημο σαν στύλοι, προκαλούνται από το πέταγμα κάποιου κακού Τζίνι. Λένε ακόμα ότι τα πεφταστέρια είναι βέλη που εκτοξεύει ο Αλλάχ εναντίον των κακών Τζιν.»

 «Το βιβλίο των Φανταστικών Όντων»
Μπόρχες

Τα Τζιν στην αρχαιοελληνική παράδοση ξεκινούν με τον Προμηθέα,  τον οποίο οι θεοί αλυσόδεσαν, τιμωρώντας τον που δώρισε την φωτιά στους χωμάτινους Ανθρώπους. Ο Προμηθέας όντας ένα μοναχικό Τζιν αναζήτησε παρέα και την βρήκε σε όσους από χώμα κατάπιαν φωτιά, ώστε να γίνουν κι αυτοί Τζιν. Στην Οδύσσεια  η ποιητική δύναμη σχετίζεται με τον Προμηθέα και με τα Τζιν. Για τους Αρχαίους, το να ξέρεις να ανάβεις φωτιές ήταν δεξιοτεχνία και άρα ανήκε στην σφαίρα της ποιητικής διάνοιας.    

Ο Δίας που κατείχε την θέση του Αλλάχ, αλυσόδεσε τον Προμηθέα και έστελνε κεραυνούς  κι όχι πεφταστέρια, για να τιμωρήσει τα  εξεγερμένα Τζιν φίλους του πρώτου.  

Ο Ηράκλειτος θεωρείται από κάποιούς μελετητές του άλλο ένα Τζιν, συγγενής του Προμηθέα και υποστήριξε την φάρα του λέγοντας ότι «Τον κόσμο τούτο ούτε θεοί έφτιαξαν ούτε άνθρωποι αλλά είναι ήταν και θα είναι μια αιώνια φωτιά (πυρ αείζωον) που απτόμενον μετρά και αποσβενύμενον μετρά».

Κάποιοι μοναχοί που αντέγραφαν σε ένα μοναστήρι κοντά στην Γένοβα τον 11ο αιώνα τα αρχαία γραπτά του Σέξτου Εμπειρικού, πηγή για τον Ηράκλειτο, πειραματίστηκαν με την κατασκευή ενός ποτού κοντινού στην Ηρακλείτεια σκέψη κι εγένετο το Τζιν. Η ονομασία του συνδέεται ταυτόχρονα με την πόλη Genoa και τα όντα Τζιν (1). Η συνταγή του μεταφέρθηκε στην Ολλανδία από έναν εξόριστο, άθεο πια, μοναχό της αναγέννησης, ονόματι Piocinto Manterola. O Manterola είχε παρευρεθεί στην αποτυχημένη αλλαγή της κοίτης του ποταμού Arno,  κατά την οποία είχαν συνεργαστεί οι Machiavelli, και Da Vinci.  Λέγεται ότι ο Ντα Βίντσι σε ένα ταξίδι του incognito στην Ολλανδία, έκρυψε σε ένα μπαούλο του, τον άθεο μοναχό που τον κυνηγούσε η ιερά εξέταση.  

Στην Ολλανδία το ποτό έγινε αμέσως γνωστό στα κρασοπουλειά των ναυτικών. Κατά τον Ογδοηκονταετή πόλεμο άγγλοι στρατιώτες μέθυσαν με το ποτό και πήραν ως μόνο λάφυρο την συνταγή του στην Αγγλία. Τον 18ο αιώνα το ποτό των Τζιν κυριάρχησε στην Αγγλία φτάνοντας να θεωρηθεί εθνικό ποτό . 

Τον 19ο αιώνα, η θεωρία του Ηράκλειτου περί της φωτιάς άγγιξε ένα άλλο Τζιν ονόματι Μαρξ. Ο Μαρξ υιοθέτησε μια βασική του θέση i.e όλα τα πράγματα συμβαίνουν από τον αγώνα(έριν) και την αναγκαιότητα, η οποία φράση  έχει και την μορφή του «Πόλεμος πατήρ πάντων». Ο Μαρξ διαφορετικά από τον Ηράκλειτο δεν θεώρησε όπως ο δεύτερος ότι «όλα τα πράγματα είναι ίση ανταμοιβή για την φωτιά και η φωτιά για όλα∙ όπως ο Χρυσός για τα εμπορεύματα και τα εμπορεύματα για τον χρυσό», αλλά έψαξε να βρει το μέτρο της αξίας σε άλλα πράγματα κι όχι στην φωτιά. Έτσι αντί να μετρά την αξία του κάθε τι στο πόση φλόγα βγάζει όταν καίγεται, πήρε ως μέτρο το πόση εργασία δαπανήθηκε για την κατασκευή του.  Η εποχή του όμως ο 19ος αιώνας ήταν η εποχή που τα Τζιν είχαν το πάνω χέρι κι ήταν μαζί τους, δίχως ο ίδιος να το γνωρίζει. Είναι η εποχή που οι λάτρεις της Φωτιάς διέδωσαν το ποτό των μοναχών, για να μπορούν να παίρνουν μέρος στο πυρ το αείζωον. Σύμφωνα με έναν πότη της εποχής «το Τζιν σε κάνει να είσαι αυτό που είσαι κι όχι ένα φάντασμα του εαυτού σου». Το κράτος, παρουσία του χριστιανικού Αλλάχ είχε προσπαθήσει παλαιότερα να εμποδίσει την διάδοσή του∙ ήδη από το 1736 εμφανίστηκε τζιναπαγόρευση, όποτε όμως τα Τζιν αντιστάθηκαν γενναία καίγοντας την πόλη του Λονδίνου επ’αφορμής. Το 1751 ένας νέος νόμος, έφερε τους παραγωγούς τζιν υπό την εποπτεία του κράτους, μειώνοντας κάπως την έμπυρρη δύναμη της συνταγής. Το Τζιν κυριάρχησε στις παμπ των εργατών του 19ου αιώνα, κάνοντας έξαλλους τους αφεντικούς για την συμπεριφορά τους, για αυτό και πρότειναν στους συναδέλφους τους αφεντικά των παμπ να το αντικαταστήσουν με μπύρα. Τα προλεταριακά Τζιν έδωσαν στους Άγγλους την ιδέα να ονομάσουν όλα τα αλκοολούχα ποτά spirits, μέσα από το πνεύματα των άθεων τεμπέληδων μοναχών, που το παρασκεύασαν.

Τον 19ο αιώνα εμφανίστηκε επίσης και το ύφασμα τζιν που πήρε το όνομά του από το ιδιαίτερο μπλε χρώμα από την Γένοβα. Ο ιστορικός τέχνης Olivier Phankie αναφέρει ότι το ιδιαίτερο χρώμα μπλε Geneva/Genoa φαίνεται να παρασκευάστηκε από μοναχούς αντιγράφοντας το μπλε πνευματί της φωτιάς. Το τζιν θα γίνει μείζον ενδιαίτημα των Τζιν-εργατών της Αγγλικής Βιομηχανίας και των Αμερικάνικων μεταλλίων.

Μεγάλοι μάγοι και ληστές όλο τον 20ο αιώνα, ανήκαν σε αυτή την παράδοση των Τζιν. Ένας από αυτούς ο Αντονεν Αρτώ θα έγραφε υμνώντας τα Τζιν «Αυτή η παλίρροια, αυτή η ναυτία, αυτά τα λουριά μέσα τους αρχίζει η Φωτιά. Πύρινες γλώσσες. Η φωτιά υφασμένη από πλέγματα γλωσσών μέσα στην αντανάκλαση της γης που ανοίγεται σαν κοιλιά χελώνας με σπλάχνα από μέλι και ζάχαρη». Η καταστροφή που διακήρυττε ο Αρτώ (2) δεν ήταν παρά η εκπύρρωση του κόσμου που ταν ιδέα του Τζιν Ηράκλειτου. Ο Αρτώ μνημονεύεται διότι μίλησε για πρώτη φορά την Καθαρή Γλώσσα που αρμόζει στα Τζιν, μέσω της οποίας τα τελευταία επιτέθηκαν στον Καθαρό Λόγο των νηφάλιων, χωμάτινων ανθρώπων. Όπως είχε πει και ο ίδιος σε μια συνέντευξη του σε ένα ψυχίατρο, όντας έγκλειστος, "Κύριε όταν φιλάς ένα αγοροκόριτσο, και τον θεό στο στόμα, δεν έχεις ανάγκη κανένα καθαρό λόγο, αλλά πρέπει να χεις καθαρή Γλώσσα και τη Φωτιά μαζί σου". Ο θρύλος λέει ότι στο ίδιο φρενοκομείο είχε εγκλειστεί και ο Μαρκήσιος ντε Σαντ και ότι η φωτιά από την οποία καταστράφηκε στα 1968 δεν ήταν τυχαία.  
  


(1) Η ταύτιση των δύο θα γίνει πιο φανερή, όταν αιώνες αργότερα, κάπου στο 2001, χιλιάδες Τζιν πυρπόλησαν την πόλη Genoa ξαναδίνοντας της την πρότερη σημασία της.
(2) «Καταστρέφω γιατί μέσα μου κάθε τι που προέρχεται από την λογική δεν στέκει. Δεν πιστεύω πια παρά στη βεβαιότητα αυτού που ταράζει το μυαλό μου κι όχι αυτού που απευθύνεται στη λογική μου»
τα αυτοκίνητα, οι βόμβες και ο κινηματογράφος συγκρατούν το όλον