[αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ, και συνοδεύεται ευχάριστα με αυτή την εισαγωγή]
Η ομιλία του Παπανδρέου στο Καστελόριζο την 23η
Απρίλη του 2010 ξεκινούσε με τα εξής βαρυσήμαντα και γεμάτα δάκρυα
λόγια: «Χθες, ανακοινώθηκαν τα στοιχεία για το πραγματικό μέγεθος του
ελλείματος του 2009». Στην συνέχεια, μιλούσε για ακατανόητα λάθη και
εγκληματικές επιλογές τις προηγούμενης κυβέρνησης, προσθέτοντας πως από
την πρώτη μέρα, αυτός και τα αλάνια του «σήκωσαν τα μανίκια» και
βάλθηκαν να ανατρέψουν το κλίμα. Δυστυχώς, συνέχιζε, οι αγορές δεν του
έκαναν την χάρη. Και έτσι ξαφνικά, όπως μπαίνει η άνοιξη, αναγκάστηκε να
ζητήσει την βοήθεια της ΕΕ (και των «νεων συμμάχων»), για την
δημιουργία ενός μηχανισμού που θα γίνει ένα «απάνεμο λιμάνι», και θα
επιτρέψει στην Ελλάδα-σκάφος να ξαναφιαχτεί με «γερά και αξιόπιστα»
υλικά.
6
χρόνια μετά, έχει ενδιαφέρον να ανατρέξει κανείς σε εκείνη την δήλωση
και να την ξαναδιαβάσει με φίλτρο τις εκ των υστέρων εξελίξεις. Θα δει,
μεταξύ άλλων, πως τα περισσότερα από όσα ακολούθησαν περιλαμβάνονται
εκεί, σε εκείνη την 5λεπτη ομιλία, με φόντο το ακριτικό Καστελόριζο και
τις βαρκούλες της ελπίδας.
Η
αποδόμηση δεν είναι καμιά δύσκολη υπόθεση. Οι «νέες συμμαχίες»,
παραδείγματος χάριν, αφορούσαν προφανώς το ΔΝΤ, εκ μέρους του οποίου,
και μετά από «πρωτοφανή μαραθώνιο», κατάφερε να πείσει την ΕΕ να
δημιουργηθεί ένας «πρωτόγνορος, για την ιστορία και τα δεδομένα της ΕΕ»
μηχανισμός στήριξης. Είχε πει επίσης πως στόχος αυτού του μηχανισμού,
πέρα από την μάχη ενάντια στους καταραμένους και απαίσιους κερδοσκόπους
που δεν παίρνουν από λόγια, ήταν να ξαναχτιστεί η Ελλάδα, με νέα υλικά.
Τέλος, μας ενημέρωνε πως από την πρώτη στιγμή, αυτός και η παρέα του
«σήκωσαν τα μανίκια» και ρίχτηκαν στην δουλειά. Ποια δουλειά ακριβώς
έκαναν; Μας το φανέρωσε ήδη στην αρχή: ασχολήθηκαν με το έλλειμμα.
Greek Statistics (αλλά όχι όπως σας τα παρουσίασαν)
Αν
ανατρέξει κανείς στην ειδησεογραφία της εποχής πριν από την πρόσκληση
της Τροϊκας, ένα γεγονός που δεσπόζει ψηλά-ψηλά στις περιγραφές που
είχαν βαλθεί να πείσουν πως το Ελληνικό κράτος ξοδεύει σαν μεθυσμένος
ναύτης είναι η αναπάντεχη και απροσδόκητη ανακάλυψη πως το έλλειμμα είχε
φτάσει στο 15.4%! Σε ένα κλίμα ανησυχίας και με κρατημένη την ανάσα
όσον αφορά στις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, και σε ένα
περιβάλλον για το οποίο από την Συνθήκη του Μάαστριχτ
κάθε έλλειμμα πάνω από 3% ήταν μια ανοιχτή πρόσκληση στον βελζεβούλ, το
15.4% έκανε πολλούς να τσιρίξουν. Ακόμα και όσοι/ες δεν ήταν
συντονισμένοι με τις επιταγές της Ευρωζώνης, το νούμερο φάνταζε
απειρο-τεράστιο. Αν μη τι άλλο, όσοι το ανέφεραν, φρόντιζαν να το
συνοδεύουν και με τους κατάλληλους μορφασμούς. Και για όσους επέμεναν να
μην καταλαβαίνουν, φρόντισε ο Παπανδρέου τοποθετώντας το στην πρώτη
θέση της ομιλίας του Καστελόριζου.
Έκτοτε
έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι, και σήμερα το θέμα του ελλείμματος
δεν συζητιέται, παρά μόνο αναδρομικά. Λογικό βέβαια, καθώς το έλλειμμα
έχει πέσει από το ηρωικό 15.4% του 2009 (36.306δις έλλειμμα σε
235.017δις ΑΕΠ) σε ένα ταπεινό και κακομοίρικο 2.6% (460 εκατομμύρια σε
ΑΕΠ 173.737) και δεν μπορεί να εξιτάρει όπως παλιά. Η ερώτηση όμως κάπως
παραμένει: πώς κατάφερε το έλλειμμα να σκαρφαλώσει σε αυτή την γαμάτη
θέση, εκεί που μόλις ένα χρόνο πριν βρισκόταν στο (υψηλό για ΕΕ αλλά
σίγουρα πιο αξιοπρεπές σαν παρουσία) 7.7%;
Ο
συνδυασμός καταιγιστικών γεγονότων και τεράστιων αλλαγών στην ελληνική
κοινωνία σήμαινε πως το θέμα του ελλείμματος θεωρήθηκε δεδομένο, κρίθηκε
ικανή έκφραση της χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας και ξεχάστηκε
σχεδόν αμέσως. Δεν είχε κανείς έτσι κι αλλοιώς κάποιο λόγο να
αμφισβητήσει τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, της Τράπεζας της
Ελλάδος, της ΕΛΣΤΑΤ και, εν τέλει, της Eurostat. Ειδικά όταν η τελευταία
είχε ξεφτιλίσει τους Έλληνες αξιωματούχους και είχε στείλει ειδικά
κλιμάκια για να σιγουρευτεί πως αυτή την φορά δεν θα τους πιάσουν κώτσους οι κωλοέλληνες.
Done deal, με λίγα λόγια.
Αμ δε.
Intro στο θρίλερ
Η
όλη ιστορία ξεκινάει ενάμιση περίπου χρόνο μετά το Καστελόριζο, τον
Σεπτέμβριο του 2011, και αφορμή έχει την ξαφνική αναγγελία του Ευάγγελου
Βενιζέλου πως παύει 6 από τα 7 μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της
ΕΛΣΤΑΤ, αφήνοντας μόνο τον πρόεδρο της, Ανδρέα Γεωργίου, ανέπαφο. Λίγες
ώρες μετά, μια εξ’αυτών, η Ζωή Γεωργαντά (Καθηγήτρια Οικονομετρίας στο
Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας και μέλος του ΔΣ της ΕΛΣΤΑΤ) δίνει μια συνέντευξη στον Real FM και άλλη μια
στην Ελευθεροτυπία με την οποία ξεκινάει το πανηγύρι: «το έλλειμμα του
2009 είχε διογκωθεί τεχνηέντως» δηλώνει και αυτό με την αυθαίρετη
πρόσθεση αρκετών ΔΕΚΟ (και συνεπώς και των χρεών τους) στην Γενική
Κυβέρνηση. Χωρίς να αναφέρει και πολλά στοιχεία, η Γεωργαντά αφήνει να
εννοηθεί πως ο πρόεδρος Α. Γεωργίου είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος. Αν
όχι για το φουσκωμένο έλλειμμα, τουλάχιστον για την αυταρχική του
λειτουργία κατά την οποία έκανε συστηματικό αποκλεισμό των υπολοίπων
μελών, παρέκαμπτε διαρκώς τον κανονισμό λειτουργίας και υποβάθμιζε την
επιστημονική μεθοδολογία της Αρχής.
Η
όλη φάση είχε δημιουργήσει τότε έναν ψιλο-χαμό, και οδήγησε τελικά σε
μια εισαγγελική έρευνα κατά του Γεωργίου. Βέβαια, αυτή η έρευνα μπήκε
γρήγορα στο συρτάρι από τον εισαγγελέα, και ο Γεωργίου παρέμεινε
επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ μέχρι τον Ιούλιο του 2015
που τελείωνε και η θητεία του. Την μη-ανανέωση της θητείας του την
υπέγραψε ο Βαρουφάκης, αλλά αφού είχε ήδη δηλώσει ο Γεωργίου πως δεν τον
ενδιαφέρει να συνεχίσει. Πιο πρόσφατα όμως διάβασα πως τον τρέχουν πάλι
στα δικαστήρια. Τέλος πάντων. Πάμε παρακάτω.
Η
αρχική φάση περί του φουσκωμένου ελλείμματος ήταν, όπως έλεγε η
Γεωργαντά την εποχή εκείνη, πως ο Γεωργίου έσκασε μύτη με ένα νούμερο
15.4% έλλειμμα γιατί είχε (κατά παραγγελία του Υπουργείου Οικονομικών)
προσθέσει το χρέος 17 ΔΕΚΟ στην Γενική Κυβέρνηση. Ως συνέπεια αυτού,
ανέβηκε και το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ από 115% στο στο 127%. Και όλη
αυτή η φάση έγινε, σύμφωνα με τα όσα έλεγε η Γεωργαντά τότε, σε
συνεργασία με την Eurostat.
Πίσω στο 2009
Η
ιστορία ξεκινάει ήδη από το 2009 (πριν καν ο Γεωργίου μπει επικεφαλής
της ΕΛΣΤΑΤ) και ένας καλός τρόπος να το τσεκάρει κανείς είναι
διαβάζοντας τις ανακοινώσεις της Eurostat, και συγκεκριμένα το περιβόητο
Report on Greek Government Deficit and Debt Statistics, ημερομηνίας 8 Ιανουαρίου του 2010. Η συγκεκριμένη αναφορά ήταν η πρώτη επίσημη αναφορά της Eurostat σχετικά με το θέμα των greek statistics, δηλαδή ένα μεγαλοπρεπές χώσιμο στις Ελληνικές Αρχές για ανικανότητα και ηλιθιότητα. Συνάμα, και μια υπόγεια επιβεβαίωση πως χωρίς τους ξένοι οι Έλληνες δεν μπορούν ούτε τα κορδόνια τους να δέσουν.
Αλλά
έχω την άισθηση πως δεν έχει κάτσει και πολύς κόσμος να το διαβάσει το
κείμενο ολόκληρο. Και έχει ένα σχετικό ενδιαφέρον, αν μη τι άλλο για
κάτι διαβόλους που κρύβονται σε κάτι λεπτομέρειες.
Σε
ένα πολύ αρχικό επίπεδο, έχει ένα ενδιαφέρον η νομική δομή που διέπει
την συλλογή και δημοσίευση των Στατιστικών Στοιχείων. Παρατηρεί λοιπόν η
Eurostat πως το νομικό πλαίσιο της ΕΕ λέει πως (με bold τα ενδιαφέροντα):
“[Τ]he
institutions in Greece responsible in the reporting for each table in
the EDP (Excessive Deficit Procedure) notification, are those reported
by the Greek authorities in the April 2009 EDP notification: the National Statistical Service of Greece (NSSG), the Ministry of Finance (MOF, through the General Accounting Office, GAO), the Single Payment Authority (which is also part of the Ministry of Finance) and the Bank of Greece (BOG). Specifically, the NSSG is responsible, together with the MOF, for the deficit reporting, while the MOF is fully responsible for the debt figures.” (Report, p. 10)
Γράφει
όμως παρακάτω πως “[However] the overall governance structure and
institutional framework has nevertheless remained unclear. The
government has nominated only the NSSG and the BOG as Statistical Authorities working under the umbrella of the European Statistical Law11, but not the MOF (i.e.
General Accounting Office) or the SPA (Single payment Authority), which
are however major actors in the compilation of EDP data.” (Report, p.
10)
Λίγο μπάχαλο η φάση, αλλά πα’στο διαόλο. Πάμε παρακάτω.
Η
αναφορά συνεχίζει βάζοντας ένα ιστορικό πλαίσιο. Και εξηγεί πως (το
2010) δεν είναι η πρώτη φορά που εμφανίζονται προβλήματα στις
Στατιστικές της Ελλάδας. Και μας κάνει την χάρη και μπαίνει σε
λεπτομέρειες.
Η πρώτη περίπτωση είναι του Ολυμπιακού Έτους 2004, και αφορά το γεγονός πως η νέα κυβέρνηση (λέγε με Καραμανλή), σε συνεργασία και μετά την προτροπή της Eurostat, αναθεώρησε τα κατατεθέντα στοιχεία για τα έτη 2000-2003, εμφανίζοντας μεγαλύτερο έλλειμμα.
“These significant upward revisions were the result of earlier actions undertaken by Eurostat as well as of the initiative of the Greek government in spring 2004 to launch a thorough fiscal audit.”(Report, p. 12)
Σχετικά με αυτές τις αναθεωρήσεις, η Eurostat δηλώνει πως η ακόμα πιο προηγούμενη κυβέρνηση (λέγε με Σημίτη) είχε καταθέσει λάθος στοιχεία, επειδή δεν είχε ακολουθήσει τις οδηγίες της Eurostat, και συγκεκριμένα τον κανόνα Ε95 της Κομισιόν (το αναφέρω γιατί έχει σημασία για αργότερα). Αυτό οδήγησε την Eurostat να καταγγειλει την Ελλάδα για λανθασμένη κατάθεση στοιχείων, και να στείλει ένα team για να κάνει επιτόπια έρευνα. Η έρευνα αυτή ολοκληρώθηκε το 2007.
Πριν
καλά-καλά κλείσει όμως αυτή η έρευνα, το 2006, η Eurostat εκφράζει πάλι
ανησυχία για τα στοιχεία που τους δίνει η Ελληνική κυβέρνηση. Αυτή η
φάση, που συνοδεύεται από άλλες δύο βίζιτες, οδηγεί σε μια αναθεώρηση
των τρόπων κατά των οποίων συλλέγει και καταγράφει η κυβέρνηση στοιχεία
που αφορούν:
“data
on the balances of social security funds, local government and
extra-budgetary funds, as well as the recording of the transactions with
the EU budget according to the existing rules.” (Report, p. 14)
Τον Απρίλιο του 2007 κλείνει και η δεύτερη έρευνα της Eurostat δηλώνοντας πως (πάλι, τα bold έχουν μια σημασία):
“[a]lthough
a number of actions which should have been already implemented are
still in progress or in an incipient phase (in particular in the area of
improving timeliness and coverage of the survey of social security
funds and hospitals,
verifying internal consistency of each questionnaire and requiring the
correction and resending of systematically unbalanced questionnaires) the majority of the actions to be undertaken by the Greek authorities in the context of the action plan have been implemented.” (Report, p. 15)
Παρόλα αυτά, προσθέτει στο τέλος, ακόμα και αν η Κυβέρνηση συμμορφωθεί πλήρως σε όλες τις υποδείξεις της Eurostat:
“[this] would not have prevented the deliberate misreporting of figures by the Greek authorities in 2009.” (Report, p. 15)
Από
τον Απρίλιο του 2008 ξεκινάνε άλλη μια σειρά από φιλικές επισκέψεις,
γιατί η Eurostat επιμένει πως οι Ελληνικές Αρχές κάνουν του κεφαλιού
τους. Τον Ιούνιο, και αργότερα δύο φορές τον Σεπτέμβριο, κλιμάκια της
Eurostat κατεβαίνουν για καφέ στο Άθενς και καταλήγουν σε μια αύξηση του
ελλείμματος του 2007 (από 2.8% σε 3.5%).
Τον
Απρίλιο του 2009, η Eurostat αποδέχεται τα στοιχεία που στέλνει η
Ελληνική Κυβέρνηση και καταγράφει το έλλειμμα στο 5%. Πριν τα
δημοσιεύσει, ζητάει κάποιες διευκρινίσεις από την Κυβέρνηση, ειδικά σε
σχέση με τα χρέη προς κάποιους προμηθευτές νοσοκομείων.
Η Κυβέρνηση απάντα πως “όλα κομπλέ μάγκες, το έχουμε το θέμα”, και η
Eurostat ικανοποιημένη δημοσιεύει τα κατατεθέντα στοιχεία. [Η έκθεση του
2010 παρόλα αυτά συμπληρώνει πως “[with] hindsight, this decision does
not appear to have been appropriate;” (Report, p. 17)]
Και εκεί που είναι όλα μέλι γάλα, στις 2 Οκτώβρη
του 2009 η Κυβέρνηση στέλνει νέα στοιχεία που είναι τελείως διαφορετικά
από εκείνα του Απρίλη. Πόσο διαφορετικά; Κανείς δεν είναι σίγουρος ακριβώς καθώς οι εκθέσεις που κατατέθηκαν στην Eurostat
δεν συμπεριέλαβαν τα στοιχεία της 2 Οκτώβρη αλλά τα κατοπινά της 21ης
Οκτώβρη (δηλαδή της νέας κυβέρνησης). Γι’ αυτό και το κείμενο σήμερα μας δείχνει:
Τα
επίσημα λένε 12,4% αλλά το νούμερο που έστειλαν στις 2 οκτώβρη θα
πρέπει να ήταν πιο κοντά στο 7-8% , δηλαδή από ένα σούπερ γαμάτο 3.6%
φτάσαμε μέσα σε 6 μήνες τσίμπησε άλλο τόσο και κάτι ακόμα κερασάκι.
Γιατί το υποθέτουμε αυτό? Από τη μία ο προβόπουλος την ίδια εποχή
προειδοποιεί για έλλειμμα που μπορεί να φτάσει και το 8%. Από την άλλη η
Γεωργαντά αφήνει να εννοηθεί κάτι αρκετά παρεμφερές (βλ παρακάτω). Με
λίγα λόγια κατά πάσα πιθανότητα το ραπόρτο της 2 Οκτώβρη έχει έναν
νούμερο εκεί κοντά.
Η
Eurostat τα παίρνει –όπως δηλώνει- στο κρανίο και απαιτεί εξηγήσεις από
την Κυβέρνηση. Οι Ελληνικές Αρχές απαντάνε κάτι άσχετα και καταλήγουν
ζητώντας μια παράταση μέχρι το τέλος του χρόνου
για να συλλέξουν τα σωστά στοιχεία. Στο background αυτής της φάσης κάτι
σημαντικό: 2 μέρες μετά την κατάθεση των στοιχείων, διεξάγονται οι
βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτώβρη του 2009, στις οποίες νικητής βγαίνει ο Παπανδρέου.
Και ενώ η Eurostat έχει
μείνει με την ιδέα πως δεν θα παραλάβουν στοιχεία φέτος από την Ελλάδα,
η νέα κυβέρνηση Παπανδρέου, με τον Παπακωνσταντίνου Υπουργό Οικονομικών
και με νέο Πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ τον Ανδρέα Γεωργίου, άνθρωπος που κατείχε ταυτόχρονα την θέση του Deputy Chief of Statistics στο
ΔΝΤ (ο γεωργίου του ΔΝΤ αναλαμβάνει την στατιστική υπηρεσία το
καλοκαίρι του 2010, τα στοιχεία τα κατέθεσε ο προηγούμενος αναθεωρώντας
τον εαυτό του 20 μέρες πιο πριν), καταθέτει τα νέα στοιχεία με 9 μέρες
καθυστέρησης (“an abnormally long period” όπως παρατηρεί η Eurostat),
δηλάδή στις 21 Οκτωβρίου.
Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, η Eurostat έχει
ανταλλάξει διάφορα τηλέφωνα με τον προηγούμενο επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ,
στα οποία ο απερχόμενος πρόεδρος προσπαθεί να δικαιολογήσει την
καθυστέρηση. Στο τέλος δεν αντέχει, από ότι φαίνεται, και τα ξεφουρνίζει
όλα υποστηρίζοντας πως ενώ αρχικά είχε λάβει στοιχεία από τον Υπουργό
Οικονομικών πως έδειχναν το έλλειμμα του 2008 στο 6.7% του ΑΕΠ “… [he was]
subsequently instructed not to send the new EDP notification to
Eurostat until after a meeting of the GAO with the Minister; and finally
to have received instructions, on 21 October, to send a new EDP
notification to Eurostat to replace the one sent on 2 October, whatever
the objections the NSSG could have about the new figures.” Report, p. 18, υποσημείωση 18)
Με
λίγα λόγια, ο τότε επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ δηλώνει ευθαρσώς πως δεν
μπορούσε να στείλει στοιχεία γιατί δεν του το επέτρεπε το Υπουργείο
Οικονομικών. Και πως στο τέλος, τα στοιχεία που έστειλε τελικά μετά από
υπόδειξη του Υπουργείου Οικονομικών δεν είχε δικαίωμα η ΕΛΣΤΑΤ να τα
αμφισβητήσει. Κοινώς κάτι βρωμάει στην φάση.
Αυτή
την βρώμα την πιάνει και η Eurostat, η οποία δηλώνει πως και στην
επικοινωνία της με το Υπουργείο Οικονομικών κάτι δεν πήγαινε καλά:
“Although on 10 October 2009 the GAO informed Eurostat that it would not be possible to conclude the task of investigating and identifying each account before the end of the year, by 16 October 2009 the task had been already completed, apparently due to the fact that the new political authorities had instructed the GAO to complete the examination of the Treasury Accounts as soon as possible.”
Και συμπληρώνει πως “…it
is surprising that in spite of the information provided previously by
the GAO in October about the impossibility to conclude the work before
the end of the year, it was seemingly possible to undertake it in only a
few days after the change of government.” (Report, p. 21)
Στην
συνέχεια όμως, και κάνοντας μια αναλυτική αναφορά για το ποια ήταν τα
προβλήματα (π.χ. revenues from extra-budgetary accounts, swaps
write-offs, adjustments for interest payments και debt assumptions and
guarantees), η Eurostat αναφέρει πως τα λάθη αφορούν “a case of
deliberate misreporting of figures by the GAO“. Πρόσεχε όμως: τα λάθη που περιέχοντας στις αναφορές του Απριλίου και της 2ης Οκτωβρίου. Όχι
στην αναφορά της 21ης Οκτωβρίου, για την οποία η Eurostat έχει μόλις
πει πως “αδυνατεί να καταλάβει πως κατάφεραν και έβγαλαν τα νούμερα”. Ο
επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ χρεώνεται μόνο ένα “deliberate misreporting” για
την αναφορά στις 2 Οκτωβρίου, που αφορά τις επιχορηγήσεις της ΕΕ (για
τις οποίες παραπάνω μας έχει πει η ΕΛΣΤΑΤ πως υπέυθυνη είναι η Single
Payment Authority και όχι η ΕΛΣΤΑΤ ή το Υπουργείο Οικονομικών).
Τέλος,
μια ενδιαφέρουσα παράμετρος έχει να κάνει με τις χρεώσεις που αφορούν
τις προμήθειες νοσοκομείων, ένας τομέας τον οποίο χρησιμοποιούν κατά
κόρον στην Ευρώπη (αλλά και αλλού φαντάζομαι) για να φουσκώνουν ή να
ξεφουσκώνουν προυπολογισμούς, και συνεπώς χρέη και ελλείμματα.
Σχετικά με αυτόν τον τομέα, η αναφορά της Eurostat αναφέρει κατά λέξη:
“In the 21 October 2009 notification, an amount of € 2.5 bn was
added to the government deficit of 2008 on top of the € 2.3 bn. This was
done according to the Greek authorities under
a direct instruction from the Ministry of Finance, in spite of the fact
that the real total amount of hospital liabilities is still unknown,
that there was no justification to impute this amount only in 2008 and
not in previous years as well, and that the NSSG had voiced its dissent
on the issue to the GAO and to the MOF. This is to be considered as a wrong methodological decision taken by the GAO.” (Report, p. 27)
Κλείνοντας
την αναφορά, η Eurostat φροντίζει να καλύψει τον κώλο της, λέγοντας πως
στην τελική ό,τι προβλήματα εμφανίζονται είναι ευθύνη της Ελληνικής Κυβέρνησης,
καθώς η Κομισιόν (κλαψ, λυγμ) δεν έχει αρμοδιότητες λογιστικού ελέγχου
των στοιχείων και βασίζεται στα στοιχεία που καταθέτουν οι Ελληνικές
Αρχές.
Πίσω στο 2010
Τον
Νοέμβριο του 2010, ο νεο-διορισθέντας επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Γεωργίου,
ανακοινώνει τα νέα στοιχεία του ελλείμματος (και τους χρέους) της
Ελλάδας. Και λέει πως το έλλειμμα του 2009 είναι αυξημένο κατά 7.75% του
ΑΕΠ σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, που σημαίνει πως φτάνει στο
15.4%.
Πως βγήκε αυτή η αύξηση κατά 7.75%?
Ο
τρόπος, όπως υποστήριξε και η Γεωργαντά αργότερα, ήταν να προστεθούν
(για πρώτη φορά) 17 ΔΕΚΟ (και τα χρέη τους) στο έλλειμα (κάτι που άλλαξε
τα νούμερα για το έλλειμα αναδρομικά από το 2005.) Τις ΔΕΚΟ αυτές ο
Γεωργίου τις επέλεξε με βάση ένα υπόμνημα του τότε Αναπληρωτή Υπουργού
Οικονομικών Σαχινίδη (που έβαζε το ποσό του χρέους τους στα 17,753 δις
ευρώ). Κάνοντας κάτι δικές του προσθέσεις ο Γεωργίου, βγάζει ένα τελικό
ποσό στα 18,214 δις. Με δεδομένο πως το ΑΕΠ το 2009 ήταν καταγεγραμένο
στα 235,017, η πράξη είναι:
100 x 18,214/235.017= 7.75%
Από
-18303 (δις ευρώ/7.6%) λοιπόν που είχαν το έλλειμμα το 2008 (EDP έκθεση
Απριλίου του 2010), στην έκθεση του Οκτωβρίου του 2010 εμφανίζεται το
έλλειμμα του 2009 στο -36150 (δις ευρώ/15.2%). Διαφορά: 17.847 δις ευρώ.
(Δηλαδή πιο κοντά στο 7.59% αλλά δεν θα τα σπάσουμε τώρα για μερικά
δεκαδικά.)
Χωρίς
αυτή την αύξηση των 18δις (χωρίς να συνυπολογίσει κανείς δηλαδή το
χρέος των συγκεκριμένο ΔΕΚΟ) το έλλειμμα της Ελλάδας ήταν πιο κοντά στο
7.81% του ΑΕΠ. (Σε άλλο κείμενο
της, τον Σεπτέμβριο του 2012, η Γεωργαντά υποστηρίζει πως στην
πραγματικότητα το έλλειμμα της Ελλάδας το 2009 ήταν 3.9% του ΑΕΠ, δηλαδή
το μικρότερο της Ευρωζώνης! Φαντάζομαι πως παίρνει σαν πιο σωστά τα
νούμερα που κατέθεσε η ΕΛΣΤΑΤ τον Απρίλιο του 2009, που έδιναν όντως το
έλλειμμα στο 3.6% (9,3 δις), νούμερο που δεν δέχεται ούτε ο απερχόμενος
ΥΠΟΙΚ παπαθανασίου,.
Αξίζει
να σημειωθεί πως σε όλη την ευρώπη οι διάφορες κρατικές ΑΕ
χρησιμοποιούνται για να κρύβουν ελλείμματα. Πχ τα γερμανικά νοσοκομεία
είναι ελλειμματικές ΑΕ. Όσο το χρέος βαρύνει το νοσοκομείο, δεν είναι
παρά μία χρεωμένη ΑΕ. Η ανάληψη αυτών των βαρών από το κράτος (όπως
έκανε ο σαχινίδης), είναι εντελώς αντίθετη από τους λόγους που
δημιουργήθηκε εξαρχής η ιδέα πως τα δημόσια νοσοκομεία είναι ΑΕ.
Οπότε
παρότι ως ειλικρινείς παρατηρητές θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι τα
ελλείμματα των δημοσίων νοσοκομείων (και άλλων δημοσίων ΑΕ) θα έπρεπε να
μπαίνουν στο έλλειμμα του κράτους, αυτό δεν συμβαίνει και δεν αφορά
κάποια ελληνική ιδιαιτερότητα, αλλά μια πανευρωπαϊκή πρακτική.
Το
ότι ο σαχινίδης ξυπνάει καμιά δεκαριά μέρες μετά την ανάληψη των
καθηκόντων του και στέλνει το ραβασάκι στο γεωργίου όπου αναλαμβάνει τα
χρέη όλων αυτών των ΔΕΚΟ, δεν δείχνει ειλικρίνεια, αλλά ό,τιδηποτε άλλο
πέρα από αυτό.
Καταλήγοντας:
Η υπόθεση του ελλείμματος μοιάζει να είναι το ένα κομμάτι του παζλ το οποίο, μαζί με το αδιανόητο «παραθυράκι» που άνοιξε η Τράπεζα της Ελλάδος και που επέτρεψε το naked short selling κρατικών
ομολόγων για 4 μήνες, έφτασαν την οικονομική κατάσταση (τεχνηέντως ή
πραγματικά) στο κακό χάλι που δικαιολόγησε την Τροϊκα, το μνημόνιο και
το κάθε κακό συναπάντημα. Προφανώς και δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να
ισχυριστεί κανείς πως τα πραγματικά οικονομικά
της χώρας ήταν μια χαρά και πως αν δεν είχαν κάνει τις παγαποντιές τους
οι αλήτες (μαζί με τους ξένοι) θα είμασταν μια χαρά. (Ας αφήσουμε
τέτοιες φαντασιώσεις για τους εθνο-χαρούμενους). Αλλά ταυτόχρονα θα ήταν
εντελώς άκυρο να αγνοήσει κανείς τα δύο αυτά σημαντικά σκηνικά.
Αυτό
που έχει ενδιαφέρον και στις δυο περιπτώσεις είναι πως ενώ είναι σαφές
πως συνέβη, και το έχουν παραδεχτεί και δημόσια (κατά λάθος συνήθως),
δεν υπάρχει κανένας τρόπος να το αποδείξεις. Στην περίπτωση του naked short selling
η Τράπεζα της Ελλάδος «καθαρίζει» υποδεικνύοντας πως οι αγοραπωλησίες
ομολόγων δεν αυξο-μειώθηκαν, άρα δεν έπαιξε καμία σπέκουλα. (Προφανώς
και δεν υπήρξαν αυξομειώσεις στις αγοραπωλησίες από την στιγμή που απλά
υπήρξε μαζική προσφορά ομολόγων, χωρίς να αγοράζει κανείς, εφόσον η
προσφορά αυτή έριξε κατακόρυφα τις τιμές. Αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες.)
Στην περίπτωση του ελλείμματος η κάλυψη είναι ακόμα πιο σοφιστικέ. Σε ένα πρώτο επίπεδο, η ιστορία ήταν πλήρως καλυμένη από την Eurostat,
η οποία όπως είδαμε αν εντόπισε κάποιο λάθος στην όλη ιστορία ήταν απλά
το γεγονός πως όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις μετρούσαν με λανθασμένο
τρόπο το έλλειμμα και πως ο Γεωργίου για πρώτη φορά
έβαλε τα πράματα στην θέση τους. (Σε αυτό προσθέτουν και την μόνιμη
γκρίνια πως θα έπρεπε η Κομισιόν να έχει άμεση πρόσβαση στα στοιχεία). Ο
Γεωργίου συνεπώς, όντας καλυμμένος πλήρως από την Eurostat, ήταν (και
εξακολουθεί να είναι) στα αρχίδια του η φάση. Βάλε κάτω και το γεγονός
πως η ISI (Διεθνής Στατιστική Υπηρεσία) βγήκε και κάλυψε την Eurostat,
και καταλαβαίνουμε πως από όπου και αν το πιάσεις, γλιστράει το ψάρι.
(Μάγκα μου οι ΝΥΤ έκαναν ένα ρεπορτάζ
για το συγκεκριμένο σκηνικό το 2012 και πήραν και συνέντευξη από τον
επικεφαλής της Eurostat, Radermacher ο οποίος δήλωσε: ““The truth is not
my business,” he said. “I am a statistician. I don’t like words like
‘correct’ and ‘truth.’ Statistics is about measuring against
convention.” Θεούλης; Αργότερα, υπέγραφε επιστολές διαμαρτυρίας ενάντια
στην εισαγγελική έρευνα για τον Γεωργίου, σε ένα στυλ «ένας έλληνας
βρέθηκε να κάνει σωστή δουλειά και εσείς τον τρέχετε αχάριστοι».)
Σε δεύτερο πλάνο, το μόνο που είχαν να κάνουν ο Παπακωνσταντίνου
και ο Παπανδρέου ήταν να βγάλουν την Γεωργαντά εκτός μάχης, πράγμα
καθόλου δύσκολο εφόσον φάνηκε πως η Γεωργαντά ήταν ανίκανη να καταλάβει
τις πολιτικές προεκτάσεις του γεγονότος: αρχικά παρέμεινε εντοιχισμένη
στην πασοκική της ιδεολογία και τις φιλικές σχέσεις με την οικογένεια
Παπανδρέου, κάτι που σήμαινε πως αρνιόταν να αποδεχτεί πως το πασόκ θα
έκανε ποτέ τέτοιο πράγμα. Και ύστερα μετέφρασε (με την βοήθεια του
Καμένου απο ότι φαίνεται) το όλο σκηνικό ως απόδειξη της «γερμανικής
κατοχής»(;) της Ελλάδας. (Στο τέλος οι προσπάθειες της ανταμοίφθηκαν:
κατέβηκε Ευρωβουλευτής με τους ΑΝΕΛ το 2014 και, παρόλο που δεν εξελέγη,
τοποθετήθηκε από τον Καμένο προσωπικά υπεύθυνη επί των προυπολογισμών
του Υπουργείου Αμύνης.)
Το
υπόλοιπο ΔΣ (δηλαδή ένας τύπος ονόματι Λογοθέτης) έχει ήδη βγει στην
σέντρα γιατί τον κατηγόρησε ο Γεωργίου πως έκανε υποκλοπές στα email του.
(Τι υπέκλεψε; Τον Οκτώβριο του 2010 ο Γεωργίου έστειλε ένα προσωπικό
μεηλ στον Τομσεν (τότε επικεφαλής του ΔΝΤ), λέγοντας του πως κάτι πρέπει
να γίνει για να αλλάξει η φάση στην ΕΛΣΤΑΤ για να είναι χαλαρός και να
μην δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Το email βγήκε
στην φόρα, ο Γεωργίου επέμενε πως ήταν προϊόν υποκλοπής και δεν πρέπει
να ληφθεί υπόψην, αλλά -έτσι για να είμαστε σίγουροι- ο Βενιζέλος
κατήργησε το ΔΣ της ΕΛΣΤΑΤ λίγο μετά και τους έστειλε σπίτια τους. Χα.)
Αυτά. Τσους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου